ENGELSİZ YAŞAM İÇİN YASAL DÜZENLEMELER
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme için müzakereler 2000 yılında başlamış ve 13 Aralık 2006 tarihinde kabul edilmiştir.
Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmeyi imzalayan ülkemiz, 2005 yılında 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanunu yürürlüğe alarak engelli vatandaşlarımız için yapılan erişilebilirlik çalışmalarına hukuki bir dayanak oluşturmuştur.
Engelli vatandaşların erişilebilirliği konusundaki tüm düzenlemeler 5378 Sayılı kanunu takiben Anayasa, kanun, yönetmelik gibi hukuki dayanaklar tamamlanmıştır. Bunlara bağlı olarak TSE ilgili standartları belirlemiştir.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI;
10. Madde; eşitlik ilkesi kapsamında engelli bireylerin tüm hakları garanti altına alınmıştır.
11. Madde; engelli bireylerin toplum hayatına, bireysel katılımlarını sağlamak için gerekli tüm tedbirlerin alınması garanti altına alınmıştır.
5378 SAYILI ENGELLİLER HAKKINDA KANUNU’nda; Yapılı çevrede engellilerin erişilebilirliğinin sağlanması için erişilebilirlik standartlarına uygun planlama, tasarım, inşaat, imalat, ruhsatlandırma ve denetleme yapılması gerekliliği belirtilmiştir.
3194 SAYILI İMAR KANUNU’nda; Fiziksel çevrenin engelliler için ulaşılabilir ve yaşanılabilir kılınması için, imar planları ile kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında ve yapılarda, Türk Standartları Enstitüsü’nün ilgili standartlarına uyulması zorunluluğu belirtilmiştir.
BELEDİYELER İMAR YÖNETMELİĞİ; Çalışma, sosyal ve kültürel altyapı alanlarında yapılacak tüm yapı, tesis ve açık alan düzenlemelerinin, engellilerin de ulaşmasını ve kullanmasını sağlayacak şekilde TSE standartlarına uygun olarak yapılması zorunluluğu getirilmiştir.
ERİŞİLEBİLİRLİK İZLEME VE DENETLEME YÖNETMELİĞİ ile fiziksel çevrenin erişilebilirliğine ilişkin izleme ve denetimi yapacak olan komisyonların teşkili, çalışma usul ve esasları ile idari para cezalarının uygulanmasına yönelik konular netleştirilmiştir.
TÜRK STANDARTLARI ENSTİTÜSÜ, erişilebilirlik ile ilgili ilk standardı Kasım 2011 yılında yayımlamıştır. Takibinde tüm uygulamaların çerçevesini belirleyebilecek standartlar yayınlandı.